Vai trò của khoáng chất Photpho đối với đời sống con người
Đinh Vũ Hải Anh
Thứ Hai,
11/09/2023
Cùng với Canxi thì Photpho là một khoáng chất mà người ta thường chú trọng bổ sung trong các chế độ dinh dưỡng. Vậy Photpho là gì và nó có vai trò như thế nào đối với sức khỏe con người? Hãy cùng Shoplab đi tìm hiểu qua bài viết sau đây nhé!
1. Định nghĩa Photpho là gì?
Photpho là một trong những khoáng chất đứng đầu trong cơ thể cùng với canxi. Chính photpho là chất giúp canxi đi vào cơ thể và đóng vai trò vô cùng quan trọng. Trong cơ thể người, photpho giữa rất nhiều chức năng, điển hình là lọc chất thải, sửa chữa các mô, tế bào.
Hằng ngày, con người nạp photpho vào cơ thể qua các loại thực phẩm. Chính vì vậy mà việc thiếu hụt photpho cũng ít gặp mà trường hợp dư thừa photpho sẽ xảy ra nhiều hơn.
Photpho là một trong những khoáng chất đứng đầu trong cơ thể
2. Vai trò của Photpho đối với sức khỏe con người
Ngoài vai trò chính là cung cấp năng lượng cho cơ thể, Photpho còn:
-
Là chất kết nối để canxi được hấp thụ và cơ thể và làm nhiệm vụ vận chuyển canxi vào xương. Chính vì vậy mà nó cũng đóng vai trò giúp hệ xương, răng chắc khỏe.
-
Là một trong những thành phần cấu tạo nên các tế bào DNA, RNA trong hệ
-
Photpho giúp phát triển, duy trì và sửa chữa các tế bào, mô.
-
Photpho không thể thiếu trong hoạt động lọc chất thải của thận.
-
Photpho có vai trò quan trọng trong hoạt động co bóp cơ tim, hoạt động của hệ thần kinh.
-
Tham gia vào quá trình hoạt hóa bạch cầu tại các ổ viêm, giúp cho hệ miễn dịch của cơ thể được tăng cường.
Có thể thấy, Photpho là một khoáng chất giữa nhiều chức năng, vậy nên sự thay đổi thất thường nồng độ của chúng trong máu sẽ khiến cơ thể rối loạn nghiêm trọng.
3. Cơ thể sẽ ra sao nếu thiếu hụt Photpho?
Việc thiếu hụt Photpho là điều ít xảy ra vì trong thức ăn chúng ta nạp vào cơ thể hàng ngày đã có rất nhiều Photpho. Tuy nhiên, nếu chế độ ăn không hợp lí thì việc cơ thể rất dễ rơi vào tình trạng thiếu photpho.
-
Những dấu hiệu cho thấy cơ thể thiếu hụt photpho:
-
Đau xương hoặc dễ gãy xương, tê cứng khớp.
-
Mất cảm giác ngon miệng.
-
Mệt mỏi, cáu gắt.
-
Cân nặng thay đổi đột ngột.
-
Với trẻ em, gặp các vấn đề về phát triển xương, răng.
-
-
Những biến chứng do thiếu hụt photpho lâu dài:
-
Nếu tình trạng thiếu hụt photpho kéo dài sẽ khiến mất cân bằng canxi. Nghiêm trọng hơn có thể đe dọa đến tính mạng.
-
Ở trẻ em, việc cơ thể thiếu hụt photpho nghiêm trọng sẽ dẫn đến bệnh còi xương. (Nó còn liên quan đến việc thiếu vitamin D khiến ức chế hấp thụ cả photpho và canxi của cơ thể). Biểu hiện của bệnh còi xương là chậm tăng trưởng, yếu cơ, biến dạng xương và đau cột sống.
-
Xương: Ban đầu sẽ không có triệu chứng, nhưng khi nó tiến triển hơn, cơ thể sẽ đau nhức âm ỉ, đặc biệt là ở lưng dưới, hông, xương sườn, xương chậu và hông.
-
4. Cơ thể sẽ ra sao nếu dư thừa Photpho?
Vì hằng ngày chúng ta đều nạp photpho vào cơ thể nên tình trạng dư thừa photpho là điều dễ có thể xảy ra. Khi nồng độ photpho trong cơ thể quá dư thừa sẽ gây ra những biểu hiện có hại cho cơ thể như:
-
Tiêu chảy cấp khiến cơ thể mất nước.
-
Tăng cường sự hấp thụ magie, canxi vào máu khiến cho lượng canxi trong máu bị thừa dẫn tới vôi hóa mạch máu, làm cho mạch máu bị xơ cứng, tim phì đại.
-
Dễ hình thành sỏi ở mật do phải thu nạp quá nhiều photpho, tăng gánh nặng lên khả năng lọc của cầu thận.
Những bệnh nhân mắc bệnh đái tháo đường, thận, gan, suy tuyến cận giáp… là người có nguy cơ tăng photpho trong máu cao.
Dễ hình thành sỏi ở thận, mật do phải thu nạp quá nhiều photpho
5. Lượng Photpho bao nhiêu là đủ đối với cơ thể?
Nhu cầu về lượng photpho trong cơ thể sẽ phụ thuộc vào từng lứa tuổi. Đối với trẻ em đang bước vào giai đoạn phát triển chiều cao thì lượng photpho cần cho cơ thể sẽ lớn để giúp giúp xương chắc khỏe. Cụ thể lượng photpho cho từng lứa tuổi sẽ như sau:
-
Trẻ sơ sinh dưới 6 tháng (đang bú sữa mẹ): 100mg/ngày
-
Từ 6 tháng đến dưới 1 tuổi: 200mg/ ngày (gấp đôi)
-
Từ 1 đến 9 tuổi:450-500 mg/ngày
-
Từ 9-1 tuổi (tuổi dậy thì): 1250 mg.ngày
-
Người lớn trên 19 tuổi: 700 mg/ngày.
Trong giai đoạn con phát triển về chiều cao, các mẹ ngoài bổ sung canxi thì cũng cần chú ý bổ sung photpho trong thực đơn ăn hàng ngày của con.
6. Những thực phẩm giàu Photpho nên đưa vào thực đơn hàng ngày
-
Thịt gà: Trong 140g thịt gà sẽ chứa khoảng 300 mg photpho. Không những vậy nó còn giàu protein, selen, vitamin B. Cách chế biến thực phẩm cũng ảnh hưởng đến lượng photpho của thịt. thịt khi được rang, nướng sẽ bảo quản được hầu hết photpho trong khi đun sôi (luộc, kho) sẽ làm giảm 25% chất này.
Trong 140g thịt gà sẽ chứa khoảng 300 mg photpho
-
Thịt lợn: Trong 85g thịt lợn nấu chín sẽ chứa khoảng 32% hàm lượng photpho cần mỗi ngày. Thịt lợn thăn chứa nhiều photpho nhất, trong khi đó sườn lợn chứa rất ít. Nấu thịt lợn bằng các phương pháp nhiệt khô sẽ giữ được 90% photpho, còn nếu đun sôi sẽ làm giảm 25%.
-
Thịt nội tạng: (gan, não) là nguồn photpho tuyệt vời với khả năng hấp thụ cao. Ngoài ra chúng còn giàu các chất dinh dưỡng khác như Vitamin A, B12, sắt,...
-
Hải sản: Photpho có trong rất nhiều loại hải sản. Mực, bạch tuộc là nguồn phong phú nhất, trong 85g thực phẩm sẽ chứa khoảng 0% hàm lượng photpho cần mỗi ngày.
Photpho có trong rất nhiều loại hải sản
-
Sữa: Các sản phẩm sữa ít béo như phô mai, sữa chua chứa nhiều photpho nhất.
-
Hạt hướng dương, hạt bí ngô: Đây là 2 loại hạt chứa nhiều photpho. Chúng được dùng như một món ăn nhẹ, dùng trộn vào salad, hạt bơ…
-
Ngũ cốc nguyên hạt: Những hạt ngũ cốc như lúc mì, gạo, yến mạch chứa rất nhiều photpho. Lúa mì sẽ chứa 194 -291gr photpho cho mỗi cốc nấu chín, Yến mạch chứ 180-234gr, và Gạo là 162-194gr.
Những hạt ngũ cốc như lúc mì, gạo, yến mạch chứa rất nhiều photpho
Trên đây là kiến thức thú vị về Photpho mà chúng tôi muốn cung cấp tới bạn đọc, hy vọng với bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về chất hóa học này. Nếu còn thắc mắc hay muốn chia sẻ thêm bất cứ vấn để nào liên quan, hãy liên hệ ngay với ShopLab qua hotline 0856 663 669 hoặc nhắn tin tại website ShopLab.vn để chúng tôi có thể hỗ trợ giải đáp sớm nhất cho bạn nhé!